Kurban Nasuh Baba Camii’nin hazin öyküsü

Ecdattan yadigar kalan eserleri, gök kubbesinin altında konuk ettiği değerli zâtları ve sıra dışı hikayeleriyle yüzlerce odası olan bir açık hava müzesidir Üsküdar.

0
35355

Bu açık hava müzesinin mütevazi ev sahipleri başından geçen serüvenleri meraklılarına anlatmak için sabırla beklerler.

Uzaktan baktığınızda evlerin arasında kaybolan ama taş minaresini gördüğünüzde cami olduğunu anlayacağınız Kurban Nasuh Baba Camii de o eserlerden biridir.

Dr. Fahri Atabey Caddesi’nden Zeynep Kâmil’e çıkarken sağınızda kalan yapıya, dar merdivenlerden ulaşılır. İlk yapıldığında mescid olarak inşa edilen ibadethanenin bânisi Kurban Nasuh Baba’dır. Mezarı caminin bahçesindeki hazirededir. Zâtın tarikat serpuşlu mezar taşında bir kitabe vardır. Kitabede bu dergâhı Hamzevîlerden Kurban Nasuh Baba’nın çok para ve himmet sarf ederek yaptırdığı, 1586 yılında da öldüğü yazılıdır.

Hakkında pek çok hikmetli hikaye anlatılan Nasuh Baba’nın ulu bir kişi olduğuna inanılır. Muhitinde yaygın bir rivayete göre, Koca usta Mimar Sinan Nurbanu Sultan adına Valide-i Atik Camii’ni yaparken Kurban Nasuh da onun yanında yardımcı mimar olarak çalışmış ve o caminin minaresini inşa etmiştir.

Cami tamamlandığında kalan malzemelerden bir mescid yaptırmak isteyen Kurban Nasuh, Nurbanu Sultan’dan bunun için izin almış. Lakin haset kalpler Nasuh için fazla malzeme alıkoyduğu yönünde haberler yayınca, mescidi tamamlayamadan idam edilmiş. Rivayete göre ertesi gün cemaat binanın önünde kesik başını tutan Kurban Nasuh’u görünce, zâtın hikmet sahibi olduğu anlaşılmış ve mescid tamamlanmıştır. Kurban Nasuh da mescidin bahçesine gömülmüştür.

Yine bir rivayete göre Rufaî şeyhlerinden Mehmed Nuri Efendi, üç defa düşünde Kurban Nasuh’u görmüş ve Nasuh Baba kendisinden camiyi yenilemesini istemiştir. Rüya üzerine cami, 1856 yılında yenilenmiştir. Bu hikmete vakıf olan Mehmed Nuri Efendi bugün bahçedeki türbede medfundur.

Rivayetler ne kadar gerçektir bilinmez ama, gerçek olan şu ki Kurban Nasuh, Sinan’ın öğrencisidir. Sinan işçiliğinin eşsiz yansıması olan cami minaresi ise bunun en kuvvetli kanıtıdır.

Son tadilatını 1974’te gerçekleştiren eserin minaresi ve iç yapısı aslına uygun olarak restore edilmiştir. Binanın içi üst pencere altlarına kadar çini ile kaplıdır. Bu haliyle yapı hem Koca Sinan’ın hem de öğrencisi Nasuh Baba’nın ruhuna huzur verecek güzelliktedir.

Kurban Nasuh Baba Camii, geçmişten geleceğe nice ulu zâta ev sahipliği yapan Üsküdar’da, banisinin adını da, hikayesini de yaşatmaya devam ediyor. 400 yıldır kapısı ziyaretçilerine açan olan eser, bildiği tüm hikayeleri anlatmak için sizleri bekliyor.

Hazırlayan: İbrahim Atlı