Klasik Pop Corn (popüler sinema) izleyicisi politik sinema filmlerine her zaman mesafeli durmuşlardır. Politik sinema filmleri izlemek evet zordur. Öyle atıştırmalıklarımızı alıp koltuğa yayılarak İzleyemezsiniz. Keyfinizi kaçıran sahneler olabilir. Hatta ve hatta gerçekçi sinemadan bir politik film izlemek isterseniz içinize dokunabilir, en hafifinden canınızı sıkar. Dünyada olup bitenleri anlamak pek de kolay değildir kısacası.
1.LAWRENCE OF ARABİA / ARABİSTANLI LAWRENCE
Oscar ödüllü film, İngiliz ajanı Thomas Edward Lawrence’ın hayatından gerçek bir kesiti izleyiciye sunuyor. Filmin yönetmenliğini David Lean, yapımcılığını ise Sam Spiegel üstlenmiştir. Başrolünde ise İrlandalı aktör Peter O’Toole yer alıyor. Ayrıca filmin kadrosunda ayrıca dünyanın en saygın Müslüman oyuncularından Omar Sharif ve Alec Guinness bulunuyor. 1962 yapımı Arabistanlı Lawrence filmi, İngiliz ajanının 1916 – 1918 yılları arasında Osmanlı İmparatorluğuna karşı Arap Ayaklanması ve Sina ve Filistin Cephesi gibi olaylarda Arapların Osmanlı İmparatorluğu hâkimiyetine karşı halkı isyana ve kışkırtmaya çalışmasını evrensel bir dille anlatır.
2. HOTEL RWANDA / OTEL RUANDA
Başrolünde siyahi aktör Don Cheadle, Spohie Okonedo ve Nick Nolte’un olduğu 2004 yapımı film, yakın tarihimizde Afrika’nın incsi denilen Ruanda’da yapılan ve dünya (özellikle de) Avupa ülkelerinin göz yumduğu Etnik soykırımın hikayesini anlatır.
1994 senesine kadar Ruanda’daki etnik iki gurup Tutsiler ve Hutular yüzyıllarca birlikte kardeşçe yaşıyorlardı. Ülkenin zengin yer altı kaynaklarına göz diken Fansa ve Belçika iç savaşın olması için kirli siyasi ellerini taşın altına koyarak Hutu kabilesine, Çin’den tanesi 50 cent’e getirttikleri palalarla ( uzun satır) kadın, çocuk ve yaslı demeden 3 ay içerisinde 1 milyon Tutsi’yi katlederler. Otel Rwanda ise bu katliamdan kaçan sivil vatandaşların sığındıkları bir oteldir.
Toronto Film Festivali’nden seyirci ödülünü kazanan film, National Board Of Review tarafından aynı yılın en iyi 10 filminden biri olarak seçildi. İnsanların nasıl yırtıcı hayvanlardan bile daha vahşi olabileceğini anlatırken, izlerken insanın nefes almasını zorlaştırıyor. Kara Afrika’nın korkunç yazgısını sözde-medeni batı dünyasının suratına çarpan bu filmi mutlaka izleyin ve siz de benim gibi insanlığınızdan utanın.
3. SOHBAHAR
En iyi politik filmler listemize bir Türk filmi ile devam edelim. Yönetmenliğini Özcan Alper’in yaptığı film, Türkiye’nin karanlık dönemlerinden biri olan 1990’ların ortasında “Hayata Dönüş Operasyonları” adı verilen olay sonrası cezaevinden çıkan Yusuf’un hayatından bir kesit sunuyor. Siyasi tutuklu Yusuf yakalandığı amansız hastalık nedeni ile 12 yıl yattığı hapishaneden çıkarılıp evine, yani Rize Çamlıhemşin’e gönderilir.
Devrimci bir genç olan Yusuf zamanla içine kapanır. Bir gün köyden bir arkadaşının zoruyla ilçedeki meyhaneye gider ve oradaki Gürcü kız Elka’ya âşık olur. Bunca zaman yalnızlığa alışmış ve sadece ölümünü bekleyen Yusuf, öleceğini Elka’ya söyleyemez. Filmde Yusuf’un dünyasına girip adım ölüme gidişini, Karadeniz’in doğasını, sessizliğin ve hırçınlığını yer yer belgesel tadında izleyebilirsiniz. Annesinin bu durumda hiçbir şey yapamayışını, Yusuf aşkı, yalnızlığı ve hayatı sorgulayışına tanık oluyoruz.
Türk Siyasi Filmler arasında kendi seyirci kitlesini oluşturan bu film, gösterime girdiğinde hem ülkemizdeki hem de Avrupa’daki birçok festivalde gösterildi ve ödüle geri döndü. Not: Sinema okullarında “filmin müziği” dersinde bu film ve müziklerinin birbirini tamamlaması ders olarak okutulmaktadır.
4.WAG THE DOG / BAŞKANIN ADAMLARI
1997 ABD yapımı, Barry Levinson’un yönettiği ve yapımcılığını Robert De Niro ile yaptığı, senaryosunu ise Hilary Henkin ve David Mamet’in birlikte yazdığı politik bir kara komedi film.
Clinton skandalına yakın zamanlarda çekilen, eleştirmenler tarafından olumlu eleştiriler alan film, ”ABD’yi hem eleştiren, hem de iğneleyen cesur bir yapım” olarak nitelendirdi. İki Oscar Ödülüne aday gösterildi. Film Amerikan Başkanı skandallarını ört bas edilmesini sert bir eleştiri dili ile anlatıyor. Ülkemizde böyle bir film yapmanın neredeyse imkânsız olduğunu düşünen çok kişi vardır. Dünya sinema endüstrisinin başkenti olarak bilinen Holywood ‘da yönetmenler politik filmlerde cesur senaryolar ile cesurca filmlerini çekerler.
Başkanın Adamları filmin konusu şöyle: Seçimlere çok az kalmıştır. Başkan ve diğer rakipler bir birilerin açığını yakalamaya çalıştığı zamanlardır. ABD tam bu seçkiye hazırlanırken, bir skandal ortalığı karıştırır. Beyaz Saray’ı ziyaret eden kızlardan biri başkanın kendisine cinsel tacizde bulunduğunu iddia edince işler karışır. Başkanın rakipleri bu işe çok sevinirken, başkan kurtulmak için bir yol aramaktadır ancak bu zordur. Çareyi iş için diye nitelendirdiği Çine gitmek bulan başkan olayı temizlemeyi beyaz saraya bırakır, Saraya deneyimli ve başarılı bir danışman olan Conrad Brean (Robert De Niro) çağrılır.
5.MACHUCA
Politik geçmişi en karmaşık ve derin ülkelerin olduğu Güney Amerika sinemasından bir film olmazsa liste eksik kalırdı. Machuca filmi Faşist Diktatörle yıllarca yönetilen Film Şili’de geçiyor. Peder Mc Enroe özel bir okulda müdürdür. Hayata bakış açısı, eşitlik ve adalet üzerine kuruludur. İnsanların böyle bir düzende yaşamalarına destek olabilmek için elinden geleni yapan bir eğitimcidir. Bazı öğrencilerin velilerinden destek alarak, maddi durumu parlak olmayan çocukları da okuluna almaya çalışır. Pedro Machuca da bu açıdan şanslılardandır.
Son derece fakir bir çocuk olan Pedro bir gün maddi durumu çok iyi olan ama biraz çekingen yapıya sahip Gonzola Infante ile tanışır. Bu iki farklı dünyanın çocukları arasında kurulan bağ aracılığı ile dünyanın adalet hasretine odaklanacağız. Machuca, 41. Antalya Film Festivali’nin açılış filmidir. Film siyasi bir arka fonda yürüyüşler, protestolar içerisinde ergen iki gencin büyüme çabalarını sade yalın bir fille anlatıyor.
Hazırlayan: Mehmet Dursun
