İstanbul’un en uzun kıyı şeridine sahip ilçesi Üsküdar, hak ettiği bu namı, Üsküdar Belediyesi’nin bir hizmetiyle taçlandırdı.
Üsküdar Belediyesi, İstanbul Boğazı’nı gezemeyen Üsküdarlılar ve İstanbullular için ücretsiz boğaz turu düzenlemek adına kendi imkanlarıyla yaptırdığı 54 metre uzunluğundaki Valide sultan Gemisi hizmete başladı. Gemi, 12 metre genişliğinde ve 3,5 metre yüksekliğe sahip. Saatte 12 deniz mili yani 25 kilometre hızla gidebilen geminin kapalı ve açık olmak üzere iki bölümü bulunuyor. Geminin, açık kısmında 320 ve kapalı kısmında 260 olmak üzere toplamda 580 kişi kapasiteye sahip.
Gemiye neden Valide Sultan ismi verildi
Sosyal belediyeciliğin en güzel örneğini olan Valide Sultan Gemisi’nde uygun fiyata düğün ve benzeri aktivitelere de sahne olacak.
Gemi, adını Üsküdar’ın valide sultanlarından alıyor. Osmanlı’nın güçlü kadınlarının şehri olan Üsküdar’a neden Valide Sultanlar şehri dendiğini aktaracağız. Bu yazımızdan sonra Üsküdar Belediyesi’nin gemiyi niçin Valide Sultan adını verdiğini daha iyi anlayacaksınız.
Osmanlı hanım sultanlarının gözünde bir başka değere sahip olan Üsküdar, günümüze miras kalan eserleriyle bu değeri gözler önüne sermiştir. Öyle ki, Osmanlı’nın tarihe iz bırakan hanım sultanlarının hemen her biri minareleri bulutlara sırdaşlık eden camilerle Üsküdar’ın taşına toprağına imzasını atmıştır. İşte o sultanlar;
MİHRİMAH SULTAN
Kanuni Sultan Süleyman’ın kızı Mihrimah Sultan 1548 yılında Osmanlı’nın büyük mimarı Mimar Sinan’a bir kıyı cami inşa ettirmiştir. Boğazdan geçenleri içine alırcasına haşmetli olan bu cami, Üsküdar’a ayak basanları karşılayan ilk yapıdır. Bugün hala tüm ihtişamıyla kubbesinde dualar biriktiren bu eser, Üsküdar’ın valide sultanlar şehri olduğunu günde 5 vakit hatırlatır.
GÜLFEM HATUN
Kanuni Sultan Süleyman’ın eşlerinden olan Gülfem Hatun, Hürrem Sultan’ın gölgesinde kalsa da, padişahtan büyük saygı gören bir hanımdı. Bu saygının neticesinde edindiği zenginliğiyle Üsküdar’a bir yapı bırakmak istemiş ve bugünkü Fatih Mahkeme Sokağı’nda 1561 yılında bir cami yaptırmıştır.
NURBANU SULTAN
Mimar Sinan’ın en güzel 6 eserinden birini Üsküdar’a miras bırakan Nurbanu Sultan, Sultan II. Selim’in eşi, Sultan III. Murat’ın validesidir. Üsküdar’daki Valide Sultan camilerinin en eskisi olarak kabul edildiği için Valide-i Atik (Eski Valide) adı verilen eser, 1583 yılında tamamlanmıştır. Şair Yahya Kemal’e Ziyaret şiirini yazdıracak kadar muhteşem olan eser bahçesindeki yaşlı çınarla misafirlerini ağırlamaya devam ediyor.
MAHPEYKER KÖSEM SULTAN
Osmanlı İmparatorluğu’nun valide sultanlarının içinde Kösem Sultan’ın yeri bir başkadır. Üsküdar’a pek çok hayrı olan Kösem Sultan, Aziz Mahmud Hüdai’nin dergahında yemek dağıtıp fakirleri doyurmuş, yoksul kızların çeyizlerini düzdürmüştür. Muhteşem çinileriyle Avrupa’nın da hayran olduğu bir mimariye sahip Çinili Camii’ni de hayırsever Kösem Sultan yaptırmıştır. 13 yıl imparatorluğu bizzat yöneten, 40 yıl devlet yönetiminde etkili olan Valide Sultan ne yazık ki daha çok entrikalarla anılır olmuştur. Ama onun Osmanlı’nın soyunu devam ettiren Sultan İbrahim’in idamını engellediğini belirtmemiz bile, tarih sahnesindeki önemini ortaya koymaya yeter.
GÜLNUŞ EMETULLAH SULTAN
I. Mustafa ve III. Ahmed’in validesi Gülnuş Emetullah Sultan, iki padişahın validesi olan nadir hanım sultanlardan biridir. 1710 yılında o da çok sevdiği Üsküdar’a imzasını atmış, valide sultan camilerinin sonuncusu olan Yeni Valide Cami’yi Üsküdar’a kazandırmıştır.
MİHR-İ ŞAH EMİNE HATUN
İstanbul’a en çok camii yaptıran Padişah III. Mustafa, Üsküdar’a 1760’ta yaptırdığı camiyi annesi Mihr-i Şah Emine Hatun’a atfetse de, cami bugün Ayazma Camii olarak bilinmektedir.
RABİA ŞERMİ SULTAN
Sultan I. Abdülhamid’in annesi olan Rabia Şermi Sultan Üsküdar’ı o kadar sevmiş ki, padişah olan oğlu 1778’de yaptırdığı camiyi ona atfetmiştir. Bugün Beylerbeyi’nde Üsküdar’ın son valide sultanına el sallayan cami Beylerbeyi Hamid-ü Evvel Camii olarak bilinir.
Gazete 1453 olarak Üsküdar’ın valide sultanlarını sizler için bir araya getirdik. Hayırsever sultanların Üsküdar’a bıraktıkları eserler nasıl ki yüzlerce yıl dualarla anılıyorsa, Üsküdar Belediyesi’nin hayır amaçlı ürettiği bu eserin de aynı şekilde anılması başlıca temennimizdir.
Hazırlayan: İbrahim Atlı
